Tâm đắc thần phương - Phương thuốc được cụ Lãn Ông yêu thích
TRỢ DƯƠNG PHƯƠNG (Đờm suyễn ngày đêm không ngủ; hoặc Sưng loét lưỡi, rêu trắng rất dầy)
Thành phần:
Bạch truật 8đc; Mạch môn sao, Bào khương đều 3đc; Ngưu tất 2đc, Phụ tử, Ngũ vị đều 1đc.
Sắc uống.
Chủ trị:
Chứng bệnh vốn bị đờm suyễn, ngày đêm không ngủ, hai mạch thốn hơi hồng, các mạch khác đều trầm nhược, mạch quan và xích bên hữu càng vi tế hơn. Ấy là mệnh môn hoả suy quá, hư dương vô can bốc lên. Vả lại, uống nhiều vị thuốc khắc phạt làm cho tỳ dương hư tổn quá, không thể thẩm thấp tiêu đờm, đến nỗi đờm dãi càng thịnh, lại không biết tàng liễm nguyên khí, đến nỗi khí hư càng nghịch lên.
Lại chữa chứng phát nóng, răng đau, lưỡi sưng loét mọc nốt không đỏ, rêu lưỡi trắng, rất dầy, đau không chịu được. Chứng này uống nhầm thuốc thanh giải, sưng loét càng dữ, tinh thần càng hoảng hốt, mà bồn chồn không chịu được. Như mạch quan và xích bên trái vi, chỉ có hai mạch thốn hơi hồng. Như thế thì long lôi hoả cũng có thể đốt cháy được cây cỏ, cứ gì thực nhiệt mới làm cho miệng lưỡi bị lở được. Vì trung khí của tỳ dương hư tổn, không thể tiếp nạp được vốn hạ tiêu, âm hoả lấn lên làm cho sưng loét. Nếu chỉ chuyên về thanh vị, thì trung khí càng suy, hoả càng bốc lên. Phải kịp thời ôn bổ hạ tiêu, làm cho hoả có nơi tiếp dẫn mà lui về nguyên chỗ.
Nhận xét:
Phương này cũng ở Cửu dương phương mà ra. Bỏ Nhân sâm, Cam thảo, gia Mạch môn, Ngũ vị, vì có dương hư bốc lên, phong lôi hoả bừng cháy. Bỏ Nhân sâm là vì bổ khí lại muốn nạp khí tiêu đờm, dẫn hoả về nguyên chổ. Bỏ Chích thảo vì ngưng đọng ở trung tiêu.