.png)
PHƯƠNG THUỐC TRỪ THẤP
Dùng để chữa các chứng bệnh thuỷ thấp. Các phương thuốc này có tác dụng hoá thấp lợi thuỷ, thông lâm tiết trọc. Thấp là âm tà, tính nặng nề, vào người từ từ, bệnh kéo liên mien.
Thấp có thể từ ngoài vào, cũng có thể được sinh ra từ trong cơ thể.
Thấp ở ngoài vào khi chỗ ở ẩm thấp, lội nước dầm mưa, đi trong sương mù, mồ hôi ra ướt áo không thay, do chính khí không thắng được tà khí. Có các biểu hiện ố hàn phát nóng, đầu căng mình nặng, chi khớp ê mỏi đau, hoặc mắt mặt phù nề, thường là do thấp vào kinh lạc cơ biểu gây lên.
Thấp được sinh ra ở trong khi ăn thứ sống lạnh, uống nhiều rượu, thấp trọc ở trong người nhiều, gây khó khăn trở ngại cho tỳ khí làm vận hoá của tỳ kém gây lên, Có các biểu hiện ngực bụng trên đầy khó chịu, nôn, buồn nôn, ỉa lỏng, vàng da, đái đục, bàn chân phù nề. Vì có liên quan biểu lý, cơ phu và tạng phủ, cho nên có cả ngoại thấp, nội thấp. Nếu thấp ở trên, ở ngoài thì dùng phép làm ra mồ hôi nhẹ để giải tà. Nếu thấp nhiệt háo thì dùng phép thanh nhiệt khứ thấp. Nếu hư thấp thịnh thì vừa trừ thấp vừa phù chính.
Các phương thuốc trừ thấp được phân thành 5 loại: Táo thấp hoà vị, thanh nhiệt trừ thấp, lợi thuỷ thẩm thấp, ôn hoá thuỷ thấp, khu phong thắng thấp. Bệnh thuỷ thấp có liên quan đến tỳ và thận. Tỳ hư sinh thấp, thận hư thuỷ tràn lên, phế mất tuyên giáng thì thuỷ tân dịch không phân bổ đi được.
Tam tiêu, bàng quang cũng có quan hệ với thuỷ thấp. Khí của tam tiêu bị trở ngại thì đường nước không thông (cần làm cho thông), bàng quang không lợi thì đái không thông (cần hoá khí của bàng quang).
Mặt khác, tính của thấp nặng nề, dính, dễ làm trở ngại khí cơ, vì vậy trong các phương thuốc trừ thấp cần thêm thuốc lý khí theo ý: “khí mà hoá thì thấp cũng hoá”. Thuốc trừ thấp thường là tân hương ôn táo hoặc cam đạm thấp lợi, dễ làm thương tổn âm dịch, vì vậy ở người âm hư tân dịch hao, sau bệnh nặng người yếu hoặc thai phụ có phù, khi dùng các phương thuốc này cần cân nhắc kỹ.
