PHƯƠNG THUỐC THANH THỬ ÍCH KHÍ
(Cảm nắng nóng làm tổn thương khí và tân dịch: người nóng, khát, mệt mỏi, nhiều mồ hôi)
Thường dùng để chữa chứng thử nhiệt làm tổn thương khí, tân dịch bị chưng gây lên người nóng, háo khát, mệt mỏi, khí đoản, nhiều mồ hôi, mạch hư. Các phương thuốc thanh thử ích khí thường có Nhân sâm, Sa sâm, Mạch môn, Thạch hộc, Ngũ vị tử.
Người xưa viết: “Nếu thử làm tổn thương khí và âm, thì vừa thanh thử nhiệt, vừa bổ ích nguyên khí, nhất định là có hiệu quả.”
1/ CHỨNG NGƯỜI NÓNG, NHIỀU MỒ HÔI, TÂM PHIỀN, MIỆNG KHÁT, NƯỚC TIỂU ÍT, SẪM, NGƯỜI MỆT
Thành phần: Tây dương sâm 5g, Mạch môn 12g, Trúc diệp 8g, Tri mẫu 8g, Ngạnh mễ 20g, Thạch hộc 15g, Hoàng liên 4g, Cuống sen 20g, Cam thảo 4g, Vỏ dưa hấu 30g.
Cách dùng: Sắc uống
Công dụng: Thanh thử ích khí, dưỡng âm sinh tân
Chủ trị: Trúng thử lại bị nhiệt, cả khí và tân dịch đều bị tổn thương. Người nóng, nhiều mồ hôi, tâm phiền, miệng khát, nước tiểu ít, đỏ sẫm, người uể oải khí thiếu, tinh thần không phấn chấn, mạch hư sác.
Phân tích: Tây dương sâm để ích khí sinh tân, dưỡng âm thanh nhiệt, hợp với Vỏ dưa hấu để thanh nhiệt giải thử. Thạch hộc, Mạch môn giúo Tây dương sâm để dưỡng âm thanh nhiệt. Hoàng liên, Tri mẫu, Trúc diệp để thanh nhiệt trừ phiền. Cam thảo, Ngạnh mễ (gạo tẻ) ích khí dưỡng vị.
Gia giảm: Nếu thử nhiệt không nặng song tân dịch bị tổn thương nhiều thì có thể bỏ Hoàng liên.
Nếu lại có cả thấp tà thì có thể giảm hoặc bỏ Mạch môn, Tri mẫu vì chúng nề trệ và là âm dược.