Chứng Trung tiêu hư hàn, ỉa lỏng, nôn mửa, hoặc mất máu hoặc mạn kinh phong ở trẻ em
Bài thuốc LÝ TRUNG THANG: ÔN TRUNG KHU HÀN, BỔ KHÍ KIỆN TỲ (GS Hoàng Bảo Châu – Phương thuốc cổ truyền, từ sách Thương hàn luận)
Thành phần: Nhân sâm, Can khương, Cam thảo chích, Bạch truật đều 11g.
Chủ trị:
- Trung tiêu hư hàn, ỉa lỏng không khát, nôn đau bụng, không muốn ăn, có thể vừa mửa, vừa ỉa lỏng;
- Dương hư mất máu;
- Mạn kinh phong trẻ em có hư hàn ở trung tiêu.
Phân tích: Can khương ôn trung tiêu, khu lý hàn. Nhân sâm đại bổ nguyên khí. Bạch truật kiện tỳ táo thấp. Cam thảo ích khí hoà trung.
Gia giảm:
- Nếu dương hư mất máu (Nôn, Ỉa máu, Máu cam), thay Can khương bằng Bào khương, gia Hoàng kỳ, Đương quy, A giao;
- Nếu khí của hàn thuỷ thượng nghịch, thêm Quế chi (gọi là Quế chi nhân sâm thang để ôn lý, giải biểu, ích khí tiêu bĩ);
- Nếu nôn thêm Sinh khương để ôn vị;
- Nếu đầy, thêm Phụ tử để tán hàn, trừ mãn (gọi là Phụ tử lý trung thang để ôn dương khu hàn);
- Nếu tim đập mạnh thêm Phục linh để lợi thuỷ, định tâm;
- Nếu đau bụng do hàn, tăng Can khương;
- Nếu tỳ hư, thuỷ thấp không hoá, nhiều đờm,thêm Bán hạ để giáng nghịch, thêm Phục linh để thẩm thấp (gọi là Lý trung hoá đờm).