PHƯƠNG THUỐC CỐ BĂNG (LẬU) CHỈ ĐỚI (HẠ)
(Băng lậu, ra khí hư)
Dùng để chữa chứng bang lậu hoặc khí ra nhiều ở nữ.
Các phương thuốc cố bang chỉ đới thường có Hắc kinh giới, Xích thạch chi.
1/ CHỨNG KHÍ HƯ MÀU TRẮNG HOẶC VÀNG NHẠT, LOÃNG, TRONG; MỆT MỎI; PHÂN NÁT
Bài thuốc: HOÀN ĐỚI THANG (Sách Phó thanh chủ nữ khoa)
Thành phần: Bạch truật 1 lạng, Sơn dược 1 lạng, Nhân sâm 2đc, Bạch thược 5đc, Xa tiền tử 3đc, Thương truật 3đc, Cam thảo 1đc, Trần bì 0,5đc, Hắc kinh giới tuệ 0,5đc, Sài hồ 0,6đc.
Cách dùng: Sắc uống
Công dụng: Bổ trung kiện tỳ, hoá thấp chỉ đới.
Chủ trị: Tỳ hư can uất, thấp trọc hạ chú. Khí hư màu trắng hoặc vàng nhạt, loãng trong không hôi, sắc mặt trắng bệch, mệt mỏi, phân nát, lưỡi nhợt, rêu trắng, mạch hoãn hoặc nhu nhược.
Phân tích: Nhân sâm, Bạch truật, Hoài sơn bổ tỳ khí, táo thấp sáp tinh. Thuonwg truật, Trần bì táo thấp, vận tỳ, hành khí. Xa tiền tử lợi thấp, đưa ra bằng đường tiểu tiện. Như vậy chỉ được khí hư mà không lưu thấp lại, lợi được thấp mà không tổn thương chính khí. Bạch thược sơ can phù tỳ. Sài hồ thăng dương làm cho thấp khí không chẩy xuống dưới nữa. Hắc kinh giới tuệ vào phần huyết để khu phong thắng thấp, chỉ đới (hạ). Cam thảo hoà trung và điều hoà các vị thuốc.
Gia giảm: Nếu có nhiệt: khí hư màu vàng, hôi thêm Hoàng bá.
2/ CHỨNG ÂM HƯ NỘI NHIỆT. KINH RA KHÔNG DỨT, SẮC ĐỎ SẪM, NGỰC PHIỀN, ĐAU BỤNG, NƯỚC ĐÁI ĐỎ
Bài thuốc: CỐ KINH HOÀN (Sách Y học nhập môn)
Thành phần: Hoàng cầm 1 lạng, Bạch thược 1 lạng, Hoàng bá 3đc, Hương phụ 2đc, Xuân căn bì 7đc, Quy bản 1 lạng.
Cách dùng: Tán mịn làm hoàn hồ. Mỗi lần dùng 9g uống với nước ấm. Mỗi ngày uống 2 lần. Có thể dùng thuốc thang, mỗi lần 2đc thay cho 1 lạng của nguyên phương
Công dụng:
Chủ trị: Âm hư nội nhiệt. Kinh ra không dứt, có băng rồi lại lậu, sắc kinh đỏ sẫm, hoặc có cục tím, tâm ngực phiền nhiệt, đau bụng, nước đái đỏ, lưỡi đỏ, mạch huyền sác.
Phân tích: Quy bản tư âm giáng hoả nhằm ích thận. Bạch thược liễm âm ích huyết để nhu can. Cầm, Bá thanh nhiệt tả hoả nhằm chỉ huyết. Hương phụ điều khí thư uất và hoà huyết. Xuân căn bì cố kinh chỉ đới và táo thấp thanh nhiệt.
Gia giảm: Nếu khí hư rõ, thêm Hoàng kỳ 6đc để bổ khí nhằm nhiếp huyết.