.png)
PHƯƠNG THUỐC SÁP TRƯỜNG CỐ THOÁT
Dùng để chữa tả lỵ lâu không khỏi, hoạt thoát không cầm được. Các phương thuốc sáp trường chỉ tả có Xích thạch chi, Nhục đậu khấu, Kha tử, Ngũ vị tử phối ngũ với các vị thuốc ôn bổ tỳ thận như Phá cố chỉ, Nhục quế, Can khương, Nhân sâm, Bạch truật.
1/ CHỨNG TẢ LỴ LÂU NGÀY, ỈA KHÔNG CẦM ĐƯỢC, BỤNG ĐAU, HOẶC LỴ TRẮNG ĐỎ, HOẶC PHÂN CÓ MÁU MỦ
Bài thuốc: CHÂN NHÂN DƯỠNG TẠNG THANG (Sách Cục phương)
Thành phần: Nhân sâm 6đc, Đương quy 6đc, Bạch truật 6đc, Nhục đậu khấu 5đc, Nhục quế 8đc, Chích thảo 8đc, Bạch thược 16đc, Mộc hương 12đc, Kha tử 12đc, Anh túc xác 3-6 lạng.
Cách dùng: Tán thô, mỗi lần dùng 3đc sắc uống lúc thuốc còn ấm trước bữa ăn. Không ăn sống, lạnh, mì, cá tanh, dầu mỡ, rượu.
Công dụng: Sáp trường cố thoát, ôn bổ tỳ thận.
Chủ trị: Tả lỵ lâu ngày, tỳ thận hư hàn. Ỉa không cầm được, bụng đau, thích xoa ấm, hoặc lỵ trắng đỏ hoặc phân có máu mủ. Không kể ngày đêm, mót rặn, quanh rốn đau quặn, mệt mỏi, ăn ít.
Phân tích: Anh túc xác sáp trường chỉ tả. Quế nhục ôn thận noãn tỳ. Nhục đậu khấu ôn thận, noãn tỳ nhằm sáp trường. Kha tử sáp trường chỉ tả. Nhân sâm, Bạch truật ích khí kiện tỳ. Đương quy, Bạch thuược dưỡng huyết hoà dinh. Mộc hương điều khí đạo trệ, chỉ thống. Cam thảo điều hoà thuốc, hoà trung hợp với Bạch thược để hoãn cấp chỉ đau. Phụ tử để ôn mệnh môn, ấm tỳ vị, trợ dương trừ hàn, phối ngũ với Nhục quế có tác dụng bổ hoả sinh thổ.
Gia giảm: Nếu có lòi dom, thêm I ít Thăng ma, Sài hồ để thăng đề.
2/ CHỨNG ỈA LỎNG SÁNG SỚM, KÉM ĂN, ĐAU BỤNG, MỎI LƯNG, LẠNH CHÂN TAY
Bài thuốc: TỨ THẦN HOÀN (Sách Chính trị chuẩn thằng)
Thành phần: Nhục đậu khấu 2 lạng, Phá cố chỉ 4 lạng, Ngũ vị tử 2 lạng, Ngô thù du 1 lạng.
Cách dùng: Tán mịn. Sinh khương 8 lạng, Đại táo 100 quả, luộc lấy thịt táo trộn với bột trên làm hoàn. Uống lúc đói hoặc tước bữa ăn với nước nguội, mỗi lần 6-9g, mỗi ngày 1-2 lần.
Công dụng: Sáp trường chỉ tả, ôn bổ tỳ thận.
Chủ trị: Tỳ thận hư hàn. Ngũ canh tả, không muốn ăn uống hoặc ỉa lỏng không khỏi, đau bụng mỏi lưng, lạnh chân tay, người mệt.
Phân tích: Phá cố chỉ bổ mệnh môn, giáng hoả ích thổ. Nhục đậu khấu ôn tỳ thận, sáp trường chỉ tả. Ngô thù du ấm tỳ vị, tán hàn trừ thấp. Ngũ vị tử ôn sáp. Sinh khương tán hàn hành thuỷ. Táo dưỡng tỳ vị.
