PHƯƠNG THUỐC GIẢI BIỂU THANH LÝ
Thường được dùng để chữa chứng ở biểu chưa giải, nhiệt ở lý đã tích lại. Như vậy, chứng này vừa có biều hàn hoặc biểu nhiệt vừa có lý nhiệt. Phương thuốc này thường có các vị thuốc gải biểu như Ma hoàng, Đạm đậu sị, Cát căn…, lại có các vị thanh nhiệt như Hoàng cầm, Hoàng bá, Hoàng liên.
1/ CHỨNG NGƯỜI NÓNG, NGỰC BỤNG TRÊN PHIỀN NHIỆT, MIỆNG KHÁT, SUYỄN, RA MỒ HÔI
Bài thuốc: CÁT CĂN HOÀNG CẦM HOÀNG LIÊN THANG
Thành phần: Cát căn 15g, Hoàng cầm 9g, Chích cam thảo 6g, Hoàng liên 9g.
Cách dùng: Sắc uống lúc thuốc còn ấm. Sắc Cát căn trước rồi cho các thuốc khác vào sắc sau.
Công dụng: Giải biểu thanh nhiệt
Chủ trị: Ngoại cảm ở biểu chưa giải, nhiệt tà đã nhập lý. Người nóng, ỉa phân khẳm, hậu môn nóng rát, ngực bụng trên phiền nhiệt, miệng khô khát, suyễn và ra mồ hôi, rêu lưỡi vàng, mạch sác.
Phân tích: Cát căn vừa để giait biểu thanh nhiệt, vừa để thăng phát khí dương của tỳ vị nhằm chữa ỉa lỏng. Phối ngũ với Cầm, Liên (khổ hàn) để thanh nhiệt táo thấp của trường vị. Cam thảo (cam hoãn) để hoà trung.
Chú ý: Phương thuốc này chữa nhiệt ở lý làm chính, do Cát căn vừa có tác dụng thanh nhiệt, vừa có tác dụng chỉ lỵ.
Gia giảm: Nếu có đau bụng thêm Mộc hương, Bạch thược để hành khí hoà huyết chỉ thống. Nếu ỉa lỏng không có nóng, mạch trầm trì hoặc vi nhược (thuộc hư hàn) thì không được dùng phương thuốc này.