.png)
Bệnh học nội khoa Y học hiện đại - Các bệnh thuộc hệ Tiêu hoá
VÀNG DA
I/ ĐẠI CƯƠNG
Vàng da là một bênh hay gặp trong các bệnh về gan mật. Chẩn đoán xác định vàng da thường dễ, nhưng chẩn đoán nguyên nhân nhiều khi khó khăn.
Bình thường Bilirubin (sắc tố mật chính) bắt nguồn từ sự hoá giáng của hemoglobin, được lắng trong máu và thải tiết quan gan. Nếu số lượng Bilirubin được sản xuất vượt khả năng thải tiết của gan, Bilirubin sẽ ứ đọng trong máu và nhuộm vàng các tổ chức của cơ thể. Nó sẽ gây nên hội chứng vàng da.
II/ SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA BILIRUBIN
- Bình thường, phần lớn Bilirubin được sản xuất ra do sự huỷ hoại hàng ngày của các hồng cầu già cỗi sau 120 ngày sống. Hemoglobin được giải phóng ra, được chuyển thành Bilirubin.
Đây là Bilirubin gián tiếp (còn gọi là Bilirubin tự do hoặc chưa kết hợp), nó chỉ tan trong mỡ, không tan trong nước.
- Bilirubin gián tiếp theo máu đi đến tế bào gan. Nó được hấp thụ vào trong tế bào gan. Ở đây, nó kết hợp với Axit Glucorumic và trở thành Bilirubin trực tiếp (còn gọi là Bilirubin kết hợp). Bilirubin trực tiếp tan trong nước
- Bilirubin kết hợp bài xuất khỏi tế bào gan và các đường dẫn mật, sau đó đi đến ruột non rồi tới ruột già. Ở đây vi khuẩn của ruột biến Bilirubin thành Urobilin và Stercobilin.
- Phần lớn Stercobilin được loại trừ theo phân và làm phân màu vàng. Một phần nhỏ được tái hấp thụ bởi niêm mạc ruột, được đưa trở lại gan rồi lại bài xuất theo mật vào ruột..
Một phần rất nhỏ di từ máu vào nước tiểu.
- Ở người bình thường, Biliburin trong máu di động từ 5mg đến 10mg/lit, trong đó 2/3 là Biliburin kết hợp và 1/3 là Biliburin tự do.
III/ CÁCH THĂM KHÁM
- Khám lâm sàng: Rất quan trọng
Cần khám bệnh nhân dưới ánh sáng tự nhiên, không khám dưới ánh đèn điện.
Đánh giá xem vàng da và các niêmm mạc của bệnh nhân vàng nhẹ, trung bình, vàng thẫm. Chú ý cùng mạc mắt, niêm mạc miệng, da mặt, gan bàn tay…
Cách xuất hiện của vàng da: từ từ hay đột ngột, liên tục hay tái phát từng đợt? Màu sắc của nước tiểu, phân. Cơn đau bụng, có sốt cao?
Tiền sử: có truyền máu, có tiếp xúc với bệnh nhân vàng da?
Khám thực thể: Có gan to, lách to? Tuần hoàn bàng hệ trên thành bụng?
- Thăm dò chức năng gan mật
Thông tá tràng.
Biliburin toàn phần, tự do và kết hợp.
Transaminase.
- Các thăm dò cận lâm sàng
Soi ổ bụng
Siêu âm gan, mật
Chụp đường mật.
III/ NHỮNG NGUYÊN NHÂN THƯỜNG GẶP
- Các viêm gan
- Viêm gan cấp do virus
Là nguyên nhân hay gặp nhất. Bệnh nhân có sốt nhẹ, rối loạn tiêu hoá, vàng da. Xét nghiêm Transaminase tăng cao.
-
- Viêm gan mạn tính và xơ gan
Bệnh tiến triển nhiều đợt, có sốt, vàng da. Gan to và chắc, có dấu hiệu suy bào gan và tăng áp lực tính mạch. Chẩn đoán bằng soi ổ bụng và sinh thiết gan.
- Tắc mật ngoài gan
-
- Sỏi đường mật chính
Bệnh nhân có những cơn đau, sốt và vàng da, tái phát nhiều lần. Chẩn đoán xác định bằng siêu âm hoặc chụp X quang đường mật có thuốc cản quang.
-
- Ung thư đầu tuỵ
Vàng da tăng dần, không đau, không sốt.
Có ngứa, phân bạc màu.
Khám thấy gan to và túi mật to.
- Huyết tán
Vàng da trung bình, không ngứa. Màu sắc nước tiểu bình thường, phân bình thường hoặc màu sẫm.
Da xanh xao nhiều hoặc ít. Lách thường hơi to.
#vàng_da #viêm_gan
#ung_thư_đầu_tuỵ
#huyết_tán #sỏi_mật
#đông_y_hải_phòng
#thuốc_bắc_hải_phòng
#thuốc_nam_hải_phòng
#đông_y_gia_truyền_an_khang_đường
https://phuongthuoccotruyen.com
