.png)
- ĐỊNH NGHĨA
-
- Theo Y học hiện đại (YHHĐ)
Viêm quanh khớp vai là một bệnh mà tổn thương chủ yếu ở dây chằng, gân cơ và bao khớp với hai triệu chứng chính là đau và hạn chế vận động khớp vai.
-
- Theo Y học cổ truyền (YHCT)
Viêm quanh khớp vai thuộc chứng Tý mà nguyên nhân chủ yếu do phong hàn nhân lúc cơ thể bị suy yếu, tà khí xâm nhập vào gân, cơ, xương khớp làm kinh lạc không thông và đau.
- CƠ CHẾ SINH BỆNH THEO YHHĐ
Khớp vai có tầm vận động rất lớn, có nhiều dây chằng và được bọc bởi một khối cơ lớn vững bền.
Khớp vai có liên hệ nhiều đến rễ thần kinh cổ và chi trên, liên quan đến 8 hạch giao cảm cổ, tại đây có những đường phản xạ ngầm.
Vì vậy khi có những tổn thương kích thích ở vùng đốt sống cổ, ngực trung thất đều gây ra những dấu hiệu ở vùng khớp vai, phản ứng này biểu hiện bằng tình trạng viêm: viêm các gân cơ và co thắt bao khớp.
- NGUYÊN NHÂN
-
- Theo YHHĐ:
(i) Do chấn thương; (ii) Do nghề nghiệp (vận động viên cầu lông, lái xe, làm việc văn phòng,…); (iii) Do thoái hoá phần mềm khớp vai, thoái hoá đốt sống cổ; (iv) Do các bệnh ở xa: Phổi, Tim, Trung thất, Vú (Các khối u); (v) Do tổn thương thần kinh: Liệt nửa người; Khớp vai co cứng hoặc thoái hoá; (vi) Do thời tiết lạnh.
-
- Theo YHCT: Có 3 thể
+ Viêm quanh khớp vai đơn thuần (Kiên tý thống): do phong hàn xâm nhập vào gân cơ, kinh mạch ở vùng vai.
+ Viêm quanh khớp vai nghẽn tắc, các khớp khó cử động (Kiên ngưng): do khí trệ.
+ Hội chứng Vai Tay (Hậu kiên phong) đau buốt vùng bàn, ngón tay: do hàn ngưng làm khí trệ, huyết ứ.
- ĐIỀU TRỊ BẰNG YHHĐ
- Nguyên tắc điều trị: Chống viêm, giảm đau.
- Thuốc:
+ Thuốc uống: Diclofenac (Voltaren). Hội chứng vai tay: bổ sung Vitamin 3B;
+ Tiêm vào khớp vai (thể đơn thuần và thể đông cứng); Tiêm vào các hạch giao cảm cổ (hôij chứng vai tay): Novocain kết hợp B1, B6, B12.
-
- Vật lý trị liệu: Xoa bóp, tập luyện, chiếu tia hồng ngoại.
- ĐIỀU TRỊ BẰNG YHCT
V.1 THỂ ĐƠN THUẦN (Kiên tý thống)
1/ Triệu chứng: Đau nhiều, hạn chế vận động khớp vai, sợ gió, sợ lạnh, rêu lưỡi trắng, mạch phù.
2/ Pháp điều trị: Khu phong, tán hàn, thông kinh hoạt lạc
3/ Bài thuốc: Quyên tý thang
Khương hoạt 8g, Xích thược 12g, Hoàng kỳ 16g, Cam thảo 6g, Đại táo 12g, Phòng phong 12g, Khương hyoangf 8g, Đương quy 12g, Sinh khương 4g.
Nếu kèm thêm thoái hoá khớp, gia thêm các vị thuốc bổ can thận: Đỗ trọng, Cẩu tích, Ba kích…
4/ Châm cứu, xoa, xát, day, bóp, vờn, bấm huyệt, vận động khớp vai.
V.2 THỂ NGHẼN TẮC (Kiên ngưng):
1/ Triệu chứng: Đau ít và hạn chế vận động nhiều, các khớp khó cử động, đông cứng.
2/ Pháp điều trị: Khu phong, tán hàn, hành trệ, háo đàm.
3/ Bài thuốc:Như bài thuốc trên, gia Trần bì, Bán hạ.
4/ Châm cứu, xoa, xát, day, bóp, vờn, bấm huyệt, vận động khớp vai.
5/ Dùng muối rang và là ngảu cứu chườm nóng tại chổ.
V.3 HỘI CHỨNG VAI TAY (Hậu kiên phong)
1/ Triệu chứng: Đau dữ dội, đau nhức buốt nhất là vùng bàn tay, màu đỏ tía, có khi tím, lạnh, đau tăng khi trời lạnh, chườm nóng dễ chịu,hạn chế vận động khớp vai.
2/ Pháp điều trị: Khu phong, tán hàn, hoá đàm, hành khí, hoạt huyết.
3/ Bài thuốc:
Quế chi 8g, Can khương 8g, Bán hạ chế 8g, Ngưu tất 8g, Trần bì 10g, Rễ cây lá lốt 12g, Thiên niên kiện 8g, Ngũ gia bì 8g, Xuyên khung 8g.
4/ Châm cứu
5/ Xoa bóp bằng rượu ngâm với Thiên niên kiện, Quế chi, Mã tiền.
THAY LỜI KẾT
1/ Nếu bị cấp tính, cả YHHĐ và YHCT đều có thể điều trị tốt chỉ sau vài triệu trình;
2/ Nếu bị mạn tính, cần phải kết hợp với YHCT và kiên trì điều trị;
3/ Khớp cổ rất dễ bị thoái hoá do tư thế ngồi làm việc, cúi đầu xem điện thoại…. Vì vậy phải có tư thế làm việc phù hợp, không gối đầu quá cao;
4/ Nguyên nhân thoáii hoá khớp là do làm việc sai tư thế, cơ bị co, bên cạnh đó chức năng của gan, thận bị suy giảm (thận chủ cốt tuỷ, can chủ cân (gân). Cần phải dùng thuốc bổ can (gan), thận. Việc tập luyện thường xuyên kết hợp với chườm nóng để giãn cơ rất quan trọng để hỗ trọ tích cực cho việc điều trị.
