.png)
PHƯƠNG THUỐC THANH NHIỆT Ở TẠNG TÂM
VÀ PHỦ TIỂU TRƯỜNG
1/ CHỨNG NGỰC TÂM PHIỀN NHIỆT, MẶT ĐỎ, KHÁT NƯỚC, HOẶC LOÉT MIỆNG, LƯỠI, HOẶC NƯỚC TIỂU ĐỎ, TIỂU ĐAU
Bài thuốc: ĐẠO XÍCH TÁN (Sách Tiểu nhi dược chứng trực quyết)
Thành phần: Sinh địa, Mộc thông, Cam thảo lượng bằng nhau.
Cách dùng: Tán mịn, mỗi lần dùng 10g sắc với Trúc diệp, 1 bát nước to sắc còn nửa bát, uống lúc thuốc còn ấm sau bữa ăn. Có thể dùng thuốc sắc, mỗi thứ 2đc.
Công dụng: Thanh tâm, dưỡng âm, lợi thuỷ, thông lâm
Chủ trị: Nhiệt thịnh ở kinh tâm. Ngực tâm phiền nhiệt (bồn chồn bứt rứt do nhiệt), mặt đỏ, khát và muốn uống nước lạnh, có thể loét miệng lưỡi. Hoặc nước tiểu đỏ đục, đi tiểu đau ở ống đái nhiệt ở tâm đi xuống tiểu trường.
Phân tích: Sinh địa để lương huyết tư âm nhằm ức chế tâm hoả. Mộc thông để thanh nhiệt ở kinh tâm ở trên, thanh lợi tiểu tràng, lợi thuỷ thông lâm ở dưới. Sinh cam thảo để thanh nhiệt giải độc, điều hoà các vị thuốc, làm hết đau ở ống đái. Trúc diệp để thanh tâm trừ phiền.
Chú ý: Phương thuốc này dùng cho chứng thận thuỷ hư, hoả (tâm) chưa thực, nó vừa lợi thuỷ song không thương âm, vừa tả hoả song không làm tổn thương vị khí.
Gia giảm: Nếu thực nhiệt phải thêm Hoàng cầm hoặc Hoàng liên, Trúc diệp để tăng tác dụng thanh nhiệt giáng hoả.
Nếu thêm ỉa khó phân rất bón, hoặc ỉa không ra phân, thêm Đại hoàng để hạ tiết nhiệt.
2/ CHỨNG ĐÁI RA MÁU, BỨT RỨT, MIỆNG LƯỠI LOÉT
Bài thuốc: TRÚC DIỆP CỎ NHỌ NỒI THANG (Sách Thuốc nam châm cứu Viện đông y)
Thành phần: Sinh địa 20g, Trúc diệp 20g, Mộc thông 16g, Cỏ nhọ nồi 20g, Cam thảo đất 16g.
Cách dùng: Sắc với 600ml nước, chia làm 2 lần uống trong ngày. Trẻ em tuỳ tuổi giảm liều.
Công dụng: Thanh tâm, lợi niệu, chỉ huyết.
Chủ trị: Đái máu do hạ tiêu có nhiệt. Bứt rứt khó ngủ, mặt đỏ, khát nước, miệng lưỡi loét, rêu lưỡi vàng mỏng, mạch sác.
Phân tích: Trúc diệp để thanh tâm nhiệt. Sinh địa lương huyết tư âm thanh nhiệt. Mộc thông đưa nhiệt xuống ra ngoài bằng tiểu tiện. Cỏ nhọ nồi lương huyết, chỉ huyết. Cam thảo điều hoà các vị thuốc.
